Jesienne obniżenie nastroju? Nauka zna już sposoby.

Czym jest sezonowe zaburzenie afektywne?

Większości ludzi zaczynająca się jesień kojarzy się z nostalgią, której towarzyszy refleksja na temat przemijania i niestałości świata. I, oczywiście, nie jest to żadne zaburzenie. Istnieje jednak pewna grupa osób, które odczuwają znacznie poważniejsze trudności wraz ze zmniejszającą się ilością światła słonecznego. Taka wrażliwość na światło nazywana jest sezonowym zaburzeniem afektywnym i ma ściśle biologiczne źródła. Jego rozpowszechnienie jest istotnie zależne od szerokości geograficznej (przykładowo: odsetek osób leczonych w Kalifornii to ok. 1,9%, a na Alasce - prawie 10%). Jest też znaczącym problemem w krajach Skandynawskich. Niektóre badania wskazują, że zaburzenia sezonowe należą do tego samego spectrum, co zaburzenia afektywne dwubiegunowe.

Jakie są objawy sezonowego zaburzenia afektywnego?

Objawy zaburzeń sezonowych nie różnią się od objawów depresji. Sezonowość charakteryzuje raczej przebieg zaburzenia niż jego objawy, co oznacza powtarzające, nasilające się jesienią stany:

- obniżonego nastroju

- utraty zainteresowań i zdolności odczuwania przyjemności

- przykre, trudne do kontrolowania myśli, o sobie, świecie i przyszłości

- zaburzenia snu (ilościowe, jakościowe) i apetytu

Leczenie

W leczeniu zaburzeń sezonowych może być stosowana światłoterapia, farmakoterapia albo terapia poznawczo-behawioralna. Światłoterapia wiąże się z naświetleniem specjalnymi lampami, które emitują światło zbliżone charakterystyką do słonecznego, o natężeniu minimum 2500 lx. Regularne, codzienne naświetlanie wedle badań powoduje szybką i znaczącą poprawę objawową. Lampy przeciwdepresyjne występują w różnych formach, a w ostatnich latach w czasopiśmie BMC Psychiatry ukazały się wyniki badań sugerujące, że słuchawki naświetlające (douszne) wykazują podobną skuteczność, jak lampy przeciwdepresyjne. W razie niepowodzenia światłoterapii stosuje się także leki z grupy SSRI, będące również leczeniem z wyboru większości zaburzeń depresyjnych. Istotną poprawę objawową obserwowano także u osób podejmujących regularne ćwiczenia fizyczne oraz stosujące techniki terapii poznawczo-behawioralnej. Terapia poznawczo-behawioralna polega na nabywaniu umiejętności regulacji nastroju poprzez planowanie swojej aktywności oraz umiejętność podważania negatywnych myśli i przekonań.